Bệnh sởi ở trẻ em: Những điều cha mẹ cần biết để bảo vệ sức khỏe cho con

Bệnh sởi ở trẻ em là gì?

Bệnh sởi là một bệnh truyền nhiễm do virus gây ra, thường lây lan qua đường hô hấp khi tiếp xúc trực tiếp với người nhiễm bệnh. Virus sởi có thể tồn tại trong không khí và trên bề mặt vật dụng, điều này khiến bệnh dễ dàng lây lan, đặc biệt là ở những nơi có đông người như trường học, nhà trẻ hoặc các khu dân cư. Trẻ em, nhất là những trẻ chưa được tiêm chủng đầy đủ, là đối tượng dễ bị nhiễm bệnh nhất.

Khi mắc sởi, trẻ em thường xuất hiện những triệu chứng như sốt cao, ho, chảy nước mũi và đau mắt, sau đó là phát ban đỏ trên da. Dù sởi có thể gây ra những biến chứng nghiêm trọng nếu không được phát hiện và điều trị kịp thời, nhưng nếu được chăm sóc đúng cách, trẻ có thể phục hồi sau vài tuần.

Nguyên nhân và cách thức lây lan của bệnh sởi

Nguyên nhân gây ra bệnh sởi là virus sởi (morbillivirus), thuộc họ Paramyxoviridae. Virus này lây lan qua các giọt nước bọt trong không khí khi người bệnh ho, hắt hơi, hay thậm chí nói chuyện. Việc tiếp xúc gần với người nhiễm bệnh hoặc sử dụng chung đồ vật cũng có thể làm tăng nguy cơ lây nhiễm.

Trẻ em là đối tượng dễ bị mắc bệnh sởi do hệ miễn dịch chưa phát triển đầy đủ. Đặc biệt, những trẻ chưa được tiêm vắc xin hoặc chưa tiêm đầy đủ các mũi vắc xin phòng bệnh sởi sẽ có nguy cơ nhiễm bệnh cao hơn. Virus sởi có thể tồn tại trong không khí trong vòng vài giờ và trên các bề mặt trong vài phút, làm cho việc phòng ngừa trở nên khó khăn nếu không thực hiện các biện pháp bảo vệ thích hợp.

Triệu chứng và dấu hiệu nhận biết bệnh sởi

Bệnh sởi ở trẻ em thường trải qua ba giai đoạn: giai đoạn ủ bệnh, giai đoạn khởi phát và giai đoạn phát ban.

Giai đoạn ủ bệnh

Giai đoạn này kéo dài từ 7 đến 14 ngày kể từ khi trẻ tiếp xúc với virus. Trong thời gian này, trẻ không có biểu hiện rõ ràng nào, nhưng virus đã bắt đầu nhân lên trong cơ thể và có thể lây lan sang những người khác mà không biết. Do đó, mặc dù không có triệu chứng rõ ràng, trẻ vẫn có thể lây nhiễm cho người xung quanh.

Giai đoạn khởi phát

Sau giai đoạn ủ bệnh, trẻ bắt đầu xuất hiện các triệu chứng giống như cảm cúm, bao gồm:

• Sốt cao (39–40 độ C), kéo dài.

• Ho khan, sổ mũi, đau họng và mắt đỏ.

• Trẻ có thể quấy khóc, mệt mỏi, và ăn uống kém.

Một dấu hiệu đặc trưng giúp phân biệt bệnh sởi với các bệnh khác là sự xuất hiện của các đốm trắng nhỏ trong miệng, gọi là dấu hiệu Koplik. Các đốm này thường xuất hiện trong khoang miệng, đối diện với răng hàm trên, có viền đỏ xung quanh.

Giai đoạn phát ban

Sau vài ngày sốt, trẻ sẽ bắt đầu nổi ban đỏ, đây là dấu hiệu quan trọng nhất để nhận biết bệnh sởi. Ban thường xuất hiện sau tai, rồi lan ra khắp cơ thể, bao gồm mặt, cổ, ngực, bụng, lưng, và tay chân. Ban có màu đỏ hồng, mọc dày và liên kết thành mảng lớn. Trong giai đoạn này, sốt vẫn có nhưng giảm dần khi ban xuất hiện.

⇒ Sản phẩm bảo vệ sức khỏe khác mà bạn có thể tham khảo thêm để nâng cao sức khỏe cho bản thân và gia đình:  Heposal 

Biến chứng nguy hiểm của bệnh sởi

Bệnh sởi mặc dù thường khỏi sau vài tuần, nhưng không ít trẻ gặp phải những biến chứng nghiêm trọng nếu không được điều trị đúng cách. Một số biến chứng nguy hiểm của bệnh sởi bao gồm:

• Viêm phổi: Là biến chứng nguy hiểm nhất của bệnh sởi và có thể dẫn đến tử vong nếu không được điều trị kịp thời. Trẻ bị viêm phổi có thể bị ho kéo dài, khó thở và mệt mỏi nghiêm trọng.

• Viêm tai giữa: Là tình trạng nhiễm trùng tai, gây đau và có thể dẫn đến mất thính lực nếu không điều trị sớm.

• Tiêu chảy và mất nước: Trẻ có thể bị tiêu chảy kéo dài, dẫn đến mất nước và suy kiệt nhanh chóng.

• Viêm não: Mặc dù hiếm gặp nhưng rất nguy hiểm. Trẻ có thể bị co giật, hôn mê, hoặc tổn thương thần kinh vĩnh viễn.

Ngoài ra, bệnh sởi còn làm suy giảm hệ miễn dịch của trẻ trong một thời gian dài, khiến trẻ dễ mắc các bệnh nhiễm trùng khác. Đây là lý do tại sao việc theo dõi sức khỏe của trẻ sau khi khỏi bệnh sởi là rất quan trọng.

Những ai dễ mắc bệnh sởi?

Trẻ em là đối tượng có nguy cơ cao mắc bệnh sởi do hệ miễn dịch chưa phát triển hoàn chỉnh. Đặc biệt, những trẻ chưa được tiêm chủng đầy đủ, hoặc chỉ tiêm một liều vắc xin sởi sẽ dễ bị nhiễm virus. Ngoài ra, những trẻ sống trong môi trường đông đúc, không đảm bảo vệ sinh, hoặc có tình trạng suy dinh dưỡng sẽ dễ bị mắc bệnh.

Sởi là bệnh truyền nhiễm có thể phòng ngừa hiệu quả thông qua việc tiêm vắc xin. Tuy nhiên, nếu không có sự tham gia đầy đủ của cộng đồng trong việc tiêm phòng, bệnh sởi sẽ tiếp tục lây lan và ảnh hưởng đến nhiều trẻ em.

Phòng ngừa bệnh sởi ở trẻ em

Cách phòng ngừa bệnh sởi hiệu quả nhất chính là tiêm vắc xin phòng sởi. Vắc xin này giúp cơ thể tạo ra miễn dịch đối với virus sởi, bảo vệ trẻ không bị mắc bệnh dù tiếp xúc với nguồn lây nhiễm. Vắc xin phòng sởi thường được tiêm cho trẻ từ 9 tháng tuổi và tiêm mũi nhắc lại khi trẻ được 18 tháng. Đây là biện pháp bảo vệ lâu dài, giúp cộng đồng đạt được miễn dịch cộng đồng, ngăn ngừa sự lây lan của bệnh.

Bên cạnh việc tiêm vắc xin, cha mẹ cũng cần chú ý đến các biện pháp phòng ngừa khác để bảo vệ trẻ:

• Giữ vệ sinh môi trường sống sạch sẽ: Đảm bảo nơi ở của trẻ luôn sạch sẽ và thoáng mát. Việc vệ sinh thường xuyên các đồ vật, bề mặt tiếp xúc và khu vực sinh hoạt giúp giảm thiểu khả năng virus sởi tồn tại và lây lan.

• Thường xuyên rửa tay cho trẻ: Rửa tay đúng cách và thường xuyên là một trong những biện pháp quan trọng để ngăn ngừa sự xâm nhập của virus. Cha mẹ nên hướng dẫn trẻ rửa tay sau khi chơi, đi vệ sinh, hoặc tiếp xúc với các vật dụng công cộng.

• Hạn chế cho trẻ tiếp xúc với người đang mắc bệnh sởi hoặc có dấu hiệu nghi ngờ: Đặc biệt là trong thời điểm có dịch, trẻ không nên tiếp xúc với những người có triệu chứng giống bệnh sởi, như sốt cao, ho, hoặc chảy nước mũi. Điều này giúp hạn chế khả năng bị lây nhiễm.

• Đảm bảo trẻ ăn uống đầy đủ, tăng cường dinh dưỡng để nâng cao hệ miễn dịch: Một chế độ ăn uống lành mạnh và đầy đủ dưỡng chất giúp trẻ phát triển hệ miễn dịch mạnh mẽ, từ đó chống lại các bệnh truyền nhiễm. Bổ sung các loại thực phẩm giàu vitamin A, C, kẽm và các khoáng chất khác là rất quan trọng để giúp cơ thể chống lại các tác nhân gây bệnh.

Những biện pháp phòng ngừa này, khi được thực hiện đồng bộ, sẽ giúp bảo vệ sức khỏe của trẻ trước căn bệnh sởi và góp phần đẩy lùi sự lây lan của dịch bệnh trong cộng đồng.

Điều trị bệnh sởi ở trẻ em

Hiện nay, không có thuốc đặc trị cho bệnh sởi, vì vậy điều trị chủ yếu là điều trị triệu chứng. Điều quan trọng là giúp trẻ giảm bớt các triệu chứng như sốt, ho, và giúp cơ thể phục hồi nhanh chóng. Các biện pháp điều trị bao gồm:

• Cho trẻ uống nhiều nước để ngăn ngừa mất nước.

• Dùng thuốc hạ sốt khi trẻ sốt cao.

• Dùng thuốc giảm ho và giảm nghẹt mũi nếu cần.

• Theo dõi sức khỏe của trẻ thường xuyên và đưa trẻ đến bệnh viện nếu có dấu hiệu biến chứng.

Kết luận

Bệnh sởi là một bệnh truyền nhiễm nguy hiểm đối với trẻ em, đặc biệt là khi trẻ chưa được tiêm chủng đầy đủ. Tuy nhiên, với sự hiểu biết đúng đắn về bệnh sởi, các bậc phụ huynh có thể chủ động phòng ngừa và bảo vệ con em mình khỏi căn bệnh này. Tiêm vắc xin phòng sởi là biện pháp hiệu quả nhất để bảo vệ sức khỏe của trẻ, đồng thời nâng cao ý thức cộng đồng về phòng chống dịch bệnh.